مهاجرت به آلمان از طریق پناهندگی آیا امکان پذیر است؟

یکی از روش‌های مهاجرت به آلمان از طریق پناهندگی صورت می‌گیرد. پناهنده کسی است که به دلیل مسائل و مشکلات سیاسی، اجتماعی، جنگ، خشونت و … مجبور به ترک کشور خود می‌شود. آلمان از جمله کشورهایی است که سالانه بخش زیادی از مردم فراری از سایر کشورها از جمله سوریه، افغانستان و ایران را می‌پذیرد. اما آیا پناهندگی به آلمان مثل سایر روش‌های مهاجرت، قانونی است؟ آیا دریافت ویزا از طریق پناهندگی آسان است؟ این روش مهاجرت به آلمان چه مزیت‌ها و معایبی دارد؟ با ما همراه باشید تا به شما پاسخ دهیم.

شرایط مهاجرت به آلمان از طریق پناهندگی

آلمان برای پذیرش پناهندگان شرایط خاصی را مشخص کرده است که هر فرد باید تمامی این شرایط را داشته باشد. ضمن اینکه باید ثابت کند که دیگر در کشور خود امنیت جانی و مالی ندارد و نمی‌تواند به آنجا برگردد. برای مهاجرت به آلمان از طریق پناهندگی باید ثابت کنید که تهدیدات و خطرهایی در این کشور وجود دارد که زندگی شما تحت تاثیر آن‌هاست.

بعد از اینکه دولت فدرال آلمان مدارک و گفته‌های شما را در مصاحبه بررسی کنید، به شما اجازه ورود به این کشور را می‌دهد. اما طی این مدت شما باید به عنوان یک پناهنده وارد کمپ پناهجویان در مرزهای آلمان شوید و درخواست خود را به اداره پناهندگی آلمان ارائه دهید. اما هنوز اجازه ورود به خاک این کشور را ندارید و باید مجددا درخواست خود را به اداره پناهندگی آلمان ارائه دهید. سپس مدارک شما مورد بررسی قرار می‌گیرد تا بتوانید اجازه اقامت در آلمان را دریافت کنید.

به طور کلی شرایط مهاجرت به آلمان از طریق پناهندگی عبارت است از:

• ورود به کمپ پناهجویان آلمان
• اثبات نداشتن راه و چاره برای بازگشت به ایران
• ارائه مدرک و سند قابل استناد مبنی بر وجود خطر و تهدید برای بازگشت به ایران
• ارائه پاسپورت (در صورت نداشتن پاسپورت باید پاسپورت خاکستری آلمان را دریافت کنید)

اگر فردی بتواند از طریق قانونی و سایر روش‌ها، به آلمان مهاجرت کند، دیگر هیچ شانسی برای دریافت پناهندگی ندارد. زیرا دریافت ویزا نشانه‌ای از فرصت داشتن در ایران برای زندگی است و نشان می‌دهد هیچ تهدید و خطری برای شما وجود ندارد.

عموما افرادی که پرونده‌های سیاسی دارند و یا با نظام جمهوری اسلامی دچار مشکل می‌شوند، از طریق پناهندگی به آلمان یا سایر کشورها (مثل استرالیا) مهاجرت می‌کنند. این روش از نظر قانون جمهوری اسلامی پذیرفته شده نیست که در ادامه این مطلب به مشکلات آن می‌پردازیم.

پناهندگی یکی از روش های مهاجرت به آلمان

به طور کلی 5 روش برای مهاجرت به آلمان وجود دارد که عبارتند از:

• ویزای تحصیلی
• ویزای کاری
• ویزای سرمایه‌گذاری
• ویزای ازدواج
• ویزای تولد فرزند

ششمین روش مهاجرت به آلمان از طریق پناهندگی صورت می‌گیرد. هر چند بسیاری این روش را قانونی نمی‌دانند و به دلیل خطراتی که دارد، باعث تهدید مال و جان افراد می‌شود. اگر شما هم جزء کسانی هستید که می‌خواهید از این طریق در آلمان زندگی کنید، باید ثابت کنید که به هیچ عنوان شرایط بازگشت به ایران را ندارید و در صورت بازگشت ممکن است با خطر و تهدید جانی روبرو شوید.

مهاجرت از این روش، به هیچ سرمایه‌ای نیاز ندارد. هر چند ممکن است طی زمان مهاجرت در کمپ و یا از طریق افرادی که کار قاچاق و پناهندگی انجام می‌دهند، دچار سوءاستفاده‌های مالی شوید.

به طور کلی آلمان برای پناهجویانی که شرایط کافی برای پناهندگی را دارند و به هیچ عنوان قادر به بازگشت به وطن خود نیستند، یک فرصت اقامت 3 ساله می‌دهد. حالا پناهجو می‌تواند به مدت 3 سال در این کشور اقامت داشته باشد و اگر طی این مدت شرایط برای بازگشت او مساعد بود، به کشور خود بازگردد. اما در صورتی که باز هم قادر به برگشت نیست، می‌تواند اقامت خود را برای مدت نامحدود تمدید کند.

شرایط پناهندگی آلمان

از آنجا که در چند سال اخیر مهاجرت به آلمان از طریق پناهندگی افزایش یافته است، دولت فدرال این کشور قوانین و شرایط سختی را برای پناهجویان در نظر گرفته است. به طوری که این افراد باید ثابت کنند جان آن‌ها در وطنشان در خطر است و هیچ راهی برای بازگشت به میهن خود را ندارند.

در کشور آلمان قوانین و مراحل پناهندگی توسط قانون پناهندگی اعلام می‌شود و یک سازمان به نام «اداره فدرال مهاجرت و پناهندگان آلمان (BAMF)) مسئولیت اجرای این قوانین را برعهده دارد. در واقع هر درخواستی که از سوی پناهجویان باید به دست این اداره برسد تا مورد بررسی قرار بگیرد.

سازمان BAMF برای پذیرش یا رد درخواست متقاضیان ابتدا درخواست آن‌ها را بررسی می‌کند.

سپس پناهجو باید به این اداره و شعبه مشخص شده مراجعه کند.

در این اداره مترجم نیز با متقاضی همراهی می‌کند تا در صورتی که با زبان آلمانی آشنایی ندارد، بتواند با پرسنل اداره BAMF ارتباط برقرار کند.

در نهایت بعد از بررسی درخواست، این اداره به متقاضی تاییدیه مجوز اقامت موقت در آلمان را ارائه می‌دهد.

انواع پناهندگی آلمان

مهاجرت به آلمان از طریق پناهندگی شامل سه نوع است که عبارتند از:

1-     حق پناهندگی – مشکلات سیاسی

در این روش فرد پناهجو باید مورد آزار و اذیت دولت حاکم و یا مشکلات سیاسی باشد. همچنین در مواردی که فرد به دلیل نژاد، مذهب، عقاید سیاسی و یا عضویت در یک گروه سیاسی و اجتماعی، توسط «دولت» زندانی می‌شود و مورد شکنجه و آزار قرار می‌گیرد، می‌تواند از طریق پناهندگی به آلمان مهاجرت کند.

توجه داشته باشید که شکنجه و زندانی حتما باید توسط دولت انجام شده باشد و اگر توسط یک گروه صورت گرفته باشد، اداره فدرال مهاجرت آلمان آن را نمی‌پذیرد و حق پناهندگی به این فرد داده نمی‌شود. اگر فرد از یک کشور امن درخواست خود را برای پناهندگی ارسال کرده باشد، به هیچ عنوان درخواست او پذیرفته نمی‌شود.

همچنین اگر فرد ابتدا به یک کشور امن ثالث (مثل کشورهای عضو اتحادیه اروپا، سوئیس و …) وارد آلمان شود، به او حق پناهندگی داده نمی‌شود. بلکه این فرد باید مستقیما از کشور تحت شکنجه و آزار (وطن خود) و از طریق هواپیما به آلمان سفر کرده باشد.

2-     حمایت از پناهندگان بر اساس کنوانسیون پناهندگان ژنو

کنوانسیون پناهندگان ژنو نیز قانون ارائه حق پناهندگی به افراد تحت آزار و شکنجه کشورهای سلطه‌گر را ارائه می‌دهد. طبق این کنوانسیون اگر فرد در کشور خود به دلیل عقاید مذهبی یا سیاسی، ملیت و یا نژاد تحت آزار و اذیت دولت حاکم قرار بگیرد، می‌تواند برای دریافت حق پناهندگی اقدام کند.

یکی از مزیت‌های کنوانسیون پناهندگان ژنو، امکان سفر به آلمان از طریق کشورهای ثالث (و امن) است. به طوری که اگر با هواپیما مستقیما وارد آلمان نشده و ابتدا به یک کشور امن مثل یونان و سپس آلمان رفته باشید، باز هم مشمول دریافت حق پناهندگی در آلمان خواهید بود.

اما در این روش، شما دیگر قادر نیستید به کشور خود برگردید، زیرا حق اقامت در آلمان را از دست می‌دهید. اما در عین حال یک پاسپورت آبی یا پاسپورت GFK به شما داده می‌شود تا از طریق آن بتوانید به سایر کشورها سفر کنید.

3-     حمایت فرعی – نقض قوانین بشر

یکی دیگر از انواع روش‌های مهاجرت به آلمان از طریق پناهندگی با «حمایت فرعی» است. اگر پناهجو تحت آزار و شکنجه و زندان نیست، اما تهدیدات جدی برای جان او وجود دارد (به دلیل جنگ داخلی یا خارجی) و یا به دلیل نقض حقوق بشر در کشور خود (احتمال اعدام، شکنجه، رفتار غیرانسانی و …)، می‌تواند با اثبات این موضوع، از حق حمایت فرعی برخوردار شود.

پناهندگانی که با روش «حمایت فرعی» به آلمان مهاجرت می‌کنند، حق اقامت آن‌ها تنها برای یک سال است. ضمن اینکه حقوق و امتیازات آن‌ها نسبت به دو نوع قبلی (مشکلات سیاسی و کنوانسیون پناهندگی ژنو) کمتر است. البته این دسته از پناهندگان نیز می‌توانند بعد از 5 سال اقامت در آلمان، برای اقامت دائم در این کشور اقدام کنند.

هزینه مهاجرت به آلمان از طریق پناهندگی

اگرچه برای پناهندگی به آلمان از شما هزینه‌ای درخواست نمی‌شود و به برگه تمکن مالی بانک هم نیاز ندارید، اما در هر صورت قرار است به یک کشور جدید و غریبه وارد شوید که باید قادر به پرداخت هزینه‌های اولیه زندگی خود باشید. از آنجا که فرد پناهنده به صورت اضطراری از کشور خارج می‌شود و درخواست پناهندگی خود را برای دولت آلمان ارسال می‌کند، این کشور هم انتظار هیچ پولی از او را ندارد.

با این حال برای خروج از کشور و رساندن خود به کمپ پناهجویان به پول نیاز دارند. اما همین که وارد کمپ شوند، دولت آلمان تا زمان بررسی درخواست و تایید آن، تمامی هزینه‌های آن‌ها را در اینجا برعهده می‌گیرد. با ورود پناهجویان به کمپ، به طور رایگان در آنجا اسکان داده می‌شوند و می‌توانند غذا دریافت کنند. همچنین پناهجویان در این مدت می‌توانند در کلاس‌های زبان آلمانی نیز شرکت کنند.

بعد از پذیرفته شدن درخواست نیز، دولت فدرال آلمان تا زمان تشکیل زندگی، استخدام شدن و استقلال مالی، به فرد پناهجو کمک هزینه پرداخت می‌کند. یک پناهجو می‌تواند ماهانه 408 یورو از دولت آلمان کمک هزینه دریافت کند که برای تأمین حداقل‌های زندگی کافیست. اما این فرد بعد از این باید به دنبال پیدا کردن شغل مناسب و تشکیل زندگی بهتر باشد.

درخواست پناهندگی از داخل ایران به آلمان

یکی از شرایط ارائه درخواست پناهندگی، رفتن به کمپ پناهجویان در آلمان است که باید درخواست خود را به BAMF ارائه دهند. برخی به اشتباه فکر می‌کنند می‌توانند از ایران هم درخواست پناهندگی خود را برای دولت این کشور ارسال کنند. در حالی که پناهندگی به معنای ناتوانی شما برای زندگی در ایران (حتی برای یک روز) است. وقتی درخواست شما از خاک ایران برای اداره فدرال پناهندگی آلمان ارسال شود، به این معناست که در این کشور حق زندگی دارد و تمامی گفته‌ها و مدارک کذب است.

همچنین برخی از مراحل پناهندگی نیز به صورت حضوری است و باید در اداره BAMF حضور داشته باشید. در حالی که اگر در ایران باشید، این فرصت را از دست می‌دهید تا از خودتان و درخواستی که ارائه داده‌اید، دفاع کنید.

مزایا و معایب پناهندگی در آلمان

با توجه به آنچه که گفتیم احتمالا تصور می‌کنید مهاجرت به آلمان از طریق پناهندگی مزیت‌های زیادی را به همراه دارد که از جمله باید به موارد زیر اشاره کنیم:

• هیچ هزینه‌ای از شما دریافت نمی‌شود.
• تا زمان موافقت با درخواست پناهندگی، به طور رایگان اسکان داده می‌شوید و حتی می‌توانید در کلاس‌های زبان آلمانی به طور رایگان شرکت کنید.
• بعد از موافقت با درخواست پناهندگی، می‌توانید حقوق دریافت کنید و تا زمانی که استخدام شوید، تحت حمایت مالی دولت آلمان هستید.
• از شما انتظار تسلط به زبان آلمانی وجود ندارد و حتی اگر هیچ آشنایی با این زبان نداشته باشید، می‌توانید به آلمان مهاجرت کنید.
• از شما برگه تمکن مالی برای ثابت کردن توانایی پرداخت هزینه‌های زندگی، درخواست نمی‌شود.
• بعد از پناهندگی می‌توانید از امکانات آموزشی این کشور (مدرسه و دانشگاه) استفاده کنید.
• به شما مجوز کار داده می‌شود و می‌توانید در شغل مناسب خود مشغول کار شوید.
• وقتی سرپرست خانواده حق پناهندگی آلمان را دریافت کند، می‌تواند همسر و فرزند (زیر 18 سال) را نیز با خود به آلمان ببرد.

اما فراموش نکنید مهاجرت به آلمان از طریق پناهندگی با اقامت متفاوت است و نباید به جای هم به کار برده شوند. پناهندگی با مزیت‌های ظاهری، پر از دردسر و سختی است که به راحتی بدست نمی‌آید. در سال‌های اخیر به دلیل افزایش متقاضیان پناهندگی از کشورهای مختلف در کمپ پناهجویان آلمان، این کشور قوانین سخت‌تری را برای پذیرش آن‌ها در نظر گرفته است.

به طور کلی معایب مهاجرت به آلمان با روش پناهندگی عبارت است از:

• فرار قاچاقی از وطن ممکن است پناهجویان را به دام افراد شیاد و کلاهبردار بیندازد و باعث از دست رفتن پول، حیث و حتی جان آن‌ها شود.
• احتمال رد شدن پرونده در صورت دروغین بودن آن وجود دارد. در نتیجه پناهجو از کمپ اخراج و به کشور خود دیپورت می‌شود. در نتیجه این فرد در آینده حتی قادر به مهاجرت قانونی هم نخواهد بود.
• گاهی هزینه‌های مهاجرت از طریق پناهندگی نسبت به روش قانونی بیشتر می‌شود.
• زندگی در کمپ‌های پناهجویان بسیار دشوار است و باید با حداقل امکانات زندگی کنید.
• تا مدت‌ها باید منتظر مشخص شدن سرنوشت خود در این کمپ‌ها بمانید. حتی بعد از دریافت پناهندگی پیدا کردن شغل مناسب کار ساده‌ای نیست.
• افراد بومی ممکن است رفتار مناسبی با پناهجویان و پناهندگان نداشته باشند و حتی با تحقیر با آن‌ها برخورد کنند.

توجه داشته باشید که در صورت نداشتن شغل ایده‌ال، به فکر مهاجرت در کشور آلمان نباشید. گاهی زندگی با تمام سختی‌ها در وطن می‌تواند بهتر از یک زندگی نامشخص در آلمان باشد.

آیا بعد از مهاجرت به آلمان از طریق پناهندگی می‌توان به ایران برگشت؟

همانطور که در بالاتر هم اشاره کردیم بعد از پناهندگی نمی‌توانید به کشور خود برگردید. یک پناهنده در طی مراحل ارائه درخواست به دولت آلمان ثابت کرده است که در کشور خود امنیت جانی ندارد و مورد آزار و شکنجه قرار می‌گیرد. با این اوصاف دولت آلمان هم به این فرد تا مدت 5 سال اجازه بازگشت به وطن را نمی‌دهد. البته با توجه به شرایط پناهنده ممکن است این مدت زمان طولانی‌تر هم شود.

در صورت مهاجرت پناهنده به آلمان و توهین به مقدسات و نظام جمهوری اسلامی، بازگشت او به ایران ممکن نیست و در صورتی که قصد بازگشت داشته باشد، باید در دادگاه پاسخگو باشد.

حرف آخر

مهاجرت به آلمان از طریق پناهندگی به هزینه زیادی نیاز ندارد و اگر به دام افراد کلاهبردار نیفتید، می‌توانید با هزینه کم به این کشور مهاجرت کنید. اما مهاجرت از طریق پناهندگی به کشور آلمان مشکلات زیادی را به دنبال دارد که در این مطلب به طور کامل به این موارد پرداخته شد. در ادامه می‌توانید تجربیات خود یا اطرافیانتان را در مورد پناهندگی با ما درمیان بگذارید.

سوالات متداول